Ken je het gevoel dat twee uur met je beste vriend razendsnel voorbij vliegt, maar dat die laatste vijftien minuten vlak voor het einde van je werkdag wel een eeuwigheid lijken te duren? De kans is groot dat je dit wel eens hebt ervaren, want ons brein is heel goed in staat om tijd op een eigenzinnige manier waar te nemen. We weten dat we tijd meten in uren, minuten en seconden, maar de manier waarop tijd aanvoelt is veel flexibeler dan dat. Deze manier van onze perceptie van tijd wordt zwaar op de proef gesteld tijdens het gebruik van verschillende soorten drugs. Maar waarom lijkt de tijd (voor de meeste gebruikers) tijdens paddo’s of magic truffles juist zo enorm langzaam te gaan?
Tijd in slow-motion
Tijdens mijn persoonlijke truffel-trips merkte ik altijd wel dat de tijd in slow-motion leek te gaan, maar omdat we er binnen onze groep ten behoeve van de sfeer altijd voor kozen om alle klokken en horloges weg te leggen, wisten we nooit écht hoe lang of kort een situatie duurde. Tot we één avond toch een klok lieten hangen. Eén van mijn vrienden besloot op een gegeven moment heel even in een aparte kamer te gaan liggen, omdat de stimuli hem te veel werden. Het duurde en het duurde, tot hij na een poosje terug kwam met de mededeling dat zo’n uurtje apart liggen hem best goed gedaan had. Ook wij waren er van overtuigd dat hij inderdaad toch wel ruim een uur weg was geweest.
De klok wist ons echter een ander verhaal te vertalen: er waren nog geen tien minuten verstreken sinds het moment dat hij de kamer verliet.
Deze flexibiliteit in het waarnemen van tijd wordt in verschillende gebruikersrapporten besproken. Een rapport uit 1913 verkondigde bijvoorbeeld dat het gebruik van mescaline - de verbinding die aanwezig is in psychedelische cactussen - de gebruiker het gevoel gaf dat "de onmiddellijke toekomst met chaotische snelheid voortging en de tijd grenzeloos was”. Tijdens een studie uit 1954 ondervond meer dan de helft van alle testpersonen een verstoord tijdsgevoel onder invloed van psychedelica. De meesten van hen voelden een 'gevoel van tijdelijke insulariteit', waarbij alleen het heden reëel was en het verleden en de toekomst ver, ver weg waren. Anderen ervaarden zogenaamde tijddilatie, het idee dat het verstrijken van de tijd werd vertraagd.
Een verstoring van tijdsperceptie
De manier waarop we tijd in ons leven ervaren is onderdeel van een complex proces van de hersenen, nauw verbonden met aandacht, emoties, geheugen, psychiatrische en neurologische aandoeningen en zelfbewustzijn. Wetenschappers hebben in de afgelopen decennia steeds vaker opgemerkt hoe medicijnen zoals MDMA, psilocybine of andere psychedelica ervoor zorgen dat onze tijdwaarneming in grote mate kan verspringen, maar wat er écht gebeurt in ons brein, dat is nog onduidelijk. Op dit moment is er dan ook geen eenduidige theorie over hoe tijdsperceptie werkt.
Marc Wittmann, neuropsycholoog aan het Institute for Frontier Areas of Psychology and Mental Health in Duitsland, testte in 2007 12 gezonde mensen met middelhoge en hoge doses psilocybine en ontdekten dat psilocybine hun vermogen om intervallen van meer dan 2,5 seconden nauwkeurig te reproduceren aanzienlijk aantastte. Wittmann denkt dat subjectieve tijd zeer nauw verwant is aan het lichaam en hoeveel we ons lichaam voelen - iets dat interoceptie wordt genoemd - en dat een hersengebied dat verantwoordelijk is voor het waarnemen van signalen van ons interne lichaam, ook verantwoordelijk kan zijn voor het voelen van het verstrijken van de tijd.
Wat het dus precies is dat ervoor zorgt dat tijdens een paddo- of truffeltrip de tijd zo enorm langzaam lijkt te gaan, is simpelweg nog niet bekend. Wel is duidelijk dát het gebeurt. En waarom zouden we er ook eigenlijk over klagen? Hoe langer die geweldige psychedelische reis duurt, hoe beter! Tenzij je natuurlijk een bad trip hebt. Lees hier meer over wat te doen tijdens een bad trip, of bestel onze bad-trip stopper om in ieder geval voorbereid te zijn. Happy tripping!
